Bản Vị Vàng Là Gì? Chế Độ Bản Vị Vàng

Bản vị vàng (Gold standard) là gì? Chế độ bản vị vàng là gì, có đặc điểm ra sao, ảnh hưởng gì đến nền kinh tế toàn cầu? Tất cả các thắc mắc sẽ được giải đáp qua bài viết sau đây của HDBank Career .

Bản vị vàng là gì?

Bản vị vàng có tên tiếng Anh là Gold Standard, nó là một hệ thống tiền tệ, trong đó giá trị đồng tiền của một quốc gia sẽ được tính toán dựa trên một lượng vàng nhất định. Theo chế độ bản vị vàng, các quốc gia đã đồng ý quy đổi tiền tệ thành một lượng vàng cố định. 

Mỗi quốc gia sẽ có quy định một mức giá cố định cho vàng và họ sẽ thực hiện giao dịch mua và bán vàng ở mức giá mà họ đã đưa ra đó. Giá cố định đó sẽ được dùng để xác định giá trị của tiền tệ.

Hiện nay thì không còn quốc gia nào sử dụng hệ thống bản vị vàng này nữa. Anh xoá bỏ bản vị vàng năm 1931, theo sau là Mỹ vào năm 1933 và xóa bỏ tàn dư của hệ thống này vào 1973.

Sau đó, bản vị vàng được thay thế bằng tiền fiat. Đây là loại tiền tệ được phát dưới sự công nhận hợp pháp bởi chính phủ của mỗi quốc gia. Ví dụ, tiền tệ hợp pháp của Việt Nam là VND, tiền tệ của Mỹ là đô la (USD).

>>>Xem thêm: 1 Chỉ Vàng Tây Bao Nhiêu Tiền

Tìm hiểu đạo luật bản vị vàng

Đạo luật bản vị vàng là một đạo luật được Hoa Kỳ thông qua vào năm 1900, đưa vàng trở thành một bản vị duy nhất để dừng lại việc sử dụng tiền giấy và ngừng sử dụng tiêu chuẩn kép. Đạo luật bản vị vàng đã ấn định giá của đô la Mỹ là 25 8/10 gren vàng 90, bằng với 23,22 gren vàng nguyên chất.

Đặc điểm chế độ bản vị vàng

• Tiền giấy tại các quốc gia sẽ được chuyển đổi sang vàng với tỷ giá cố định tại quốc gia đó. Điều đó có nghĩa là giá trị của tiền giấy được quy đổi ra giá trị của vàng.
• Trong chế độ bản vị vàng, lạm phát vẫn có thể xảy ra tại các quốc gia khi giá cả hàng hóa tăng, tốc độ sản xuất ra lượng vàng lớn hơn tốc độ sản xuất lượng hàng hóa và dịch vụ làm cho cung tiền tăng nhanh hơn so với thực tế.
• Mỗi một quốc gia sẽ có những quy định riêng về việc quy đổi giá trị đồng nội tệ của mình thành vàng.
• Không hạn chế giao dịch mua bán vàng theo giá quy định.
• Các quốc gia sẽ được tự do xuất, nhập khẩu và giao dịch trao đổi vàng với nhau.
• Tiền xu do ngân hàng trung ương phát hành sẽ được thay thế bằng vàng.

>>>Xem thêm: Giá vàng Tây

Nhược điểm và ưu điểm của chế độ bản vị vàng

Nhược điểm

• Lượng cung tiền của một quốc gia sẽ phụ thuộc vào lượng vàng trao đổi trong và ngoài quốc gia đó và dòng tiền tại các quốc gia sử dụng hệ thống bản vị vàng sẽ phụ thuộc vào tốc độ khai thác, sản xuất vàng. Đối với các quốc gia khan hiếm vàng sẽ bị hạn chế nguồn cung vàng, dẫn đến kìm hãm lại sự phát triển kinh tế của quốc gia đó.
• Chế độ bản vị vàng gây ra sự mất cân bằng giữa những quốc gia tham gia vào chế độ này, vì các nước có thể khai thác, sản xuất khối lượng vàng lớn sẽ có lợi thế hơn các nước khan hiếm vàng.
• Theo các nhà kinh tế học, bản vị vàng có thể tác động và làm suy thoái kinh tế tại các quốc gia vì nó cản trở khả năng tăng cung tiền của chính phủ – một công cụ mà nhiều ngân hàng trung ương sử dụng để thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế.
• Việc sử dụng 100% vàng để lưu thông nền kinh tế, không dùng tiền giấy hay tiền xu để giảm thiểu lạm phát. Nhưng thực tế cho thấy được rất khó để thực hiện được chính sách này, vì ta có thể thấy vàng là tài nguyên hữu hạn nên không thể đảm bảo cho hoạt động kinh tế trên toàn cầu về lâu về dài.

>>>Xem thêm: Vàng ta là vàng gì

Ưu điểm

• Hạn chế được quyền lực của các chính phủ hoặc ngân hàng trong việc gây ra lạm phát khi phát hành quá nhiều tiền giấy.
• Tỷ giá hối đoái cố định theo bản vị vàng làm giảm rủi ro biến động về giá cả xuất nhập khẩu hàng hóa giữa các nước, từ đó thúc đẩy thương mại quốc tế.

Thời gian lịch sử bản vị vàng sụp đổ

Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, các quốc gia nỗ lực tìm cách phục hồi hệ thống bản vị vàng, nhưng trong cuộc đại khủng hoảng của những năm 1930 thì chế độ bản vị vàng đã hoàn toàn sụp đổ. Cụ thể là năm 1933, Hoa Kỳ và Canada là 2 nước đồng loạt chấm dứt chế độ bản vị vàng.

Vào năm 1944 có 730 đại biểu đến từ 44 quốc gia bao gồm Hoa Kỳ, Anh, Canada, Úc, Nhật và các nước Tây Âu đã gặp nhau để cùng nhau xây dựng hệ thống tài chính Bretton Woods. Trong hệ thống đó bao gồm Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF); Ngân hàng Thế giới (WB) và chế độ tỷ giá hối đoái được xây dựng quanh đồng đô la Mỹ gắn với vàng. 

Mục đích của việc xây dựng hệ thống tài chính để tránh nguy cơ tái diễn khủng hoảng kinh tế một lần nữa sau chiến tranh. Nhưng hệ thống này chỉ kéo dài được đến năm 1971, vào tháng 8/1971 Tổng thống Hoa Kỳ Nixon đã rút ra khỏi hệ thống và tạo ra một chế độ mới – chế độ tiền pháp định (Fiat Money).

>>>>Xem thêm: 1 chỉ vàng bao nhiêu tiền

Tại sao bản vị vàng sụp đổ?

Vào năm 1913, Quốc hội thành lập Cục Dự trữ Liên bang để ổn định giá trị vàng và tiền tệ ở Hoa Kỳ. Vào thời gian chiến tranh thế giới thứ nhất xảy ra, Mỹ và các nước Châu Âu đã tạm dừng chế độ bản vị vàng để họ in tiền mới có thể đủ chi trả cho chi phí quân sự của mình. 

Các quốc gia khác cũng nhận ra rằng, việc ràng buộc về bản vị vàng có thể gây hại cho sự phát triển của nền kinh tế thế giới, gây ra tình trạng giảm phát và nhiều người dân thất nghiệp tràn lan. 

Chính vì vậy, từ những năm 1930 khi nền kinh tế đạt đến đỉnh điểm suy thoái, hàng loạt các nước bắt đầu rời bỏ chế độ bản vị vàng. Vào năm 1933 thì Mỹ cuối cùng cũng đã từ bỏ chế độ bản vị vàng hoàn toàn.

Như vậy, ta thấy chế độ bản vị vàng đã hoàn toàn sụp đổ và hiện nay, không còn một quốc gia nào trên thế giới áp dụng bản vị vàng.

Bài viết bên trên của HDBank Career đã giới thiệu nhiều thông tin về bản vị vàng đến các bạn. Ngoài ra, chúng tôi còn cung cấp thêm các thông tin như đạo luật bản vị vàng, đặc điểm của chế độ bản vị vàng. Mong là bài viết sẽ giúp bạn thu thập được nhiều thông tin bổ ích cho bản thân.